Don Martina: waardig en rechtvaardig

Don Martina was meer dan een succesvol politicus en alom geprezen oudminister-president. Waar de begrippen politicus en minister-president functies in de politieke wereld aanduiden, met daaraan gekoppelde verantwoordelijkheden en bevoegdheden, staat de naam Don Martina voor veel meer. Zijn inzet voor het Curaçaose volk heeft hem een grote nationale en sociaal-culturele betekenis gegeven. Zijn zeer oprechte strijd voor de waardigheid van de Curaçaose mens en voor de minder bedeelden in het bijzonder hebben de identiteit van allen die zich een Yu di Kòrsou weten nieuwe glans gegeven.

Emancipatie van de verdrukten, sociale rechtvaardigheid voor de minstbedeelden en oprechtheid in de omgang met allen gelden als kenmerken van zijn politieke inzet. In zijn politiek actieve jaren gold de leuze ‘Don ta MAN i MAN ta Don’ (Don is MAN en MAN is Don) als de samenvloeiing van deze mens, zijn missie en zijn medestanders.

Dit vriendenboek met bijdragen van velen die zijn historische betekenis voor de ontwikkeling van de Curaçaose en Antilliaanse mens beschrijven, draagt ook een impliciete erkenning voor dit grote doch bescheiden landskind en staatsman: ‘Don ta Kòrsou i Kòrsou ta Don’ (Don is Curaçao en Curaçao is Don).

Onder redactie van Nancy S. van der Wal BA, mr. Hellen A. van der Wal BA en prof. dr. Valdemar Marcha.

Uit de inleiding door Valdemar Marcha :

Een van de voorvechters in de recente politieke geschiedenis van Curaçao, wiens bestuur gekenmerkt werd door een constante strijd voor deugdelijk bestuur, was DON MARTINA.
In zijn persoonlijk leven ervoer hij al in zijn prille jeugd een in sociaal en etnisch opzicht verdeelde maatschappij, hetgeen het gevolg was van een eeuwenoud bestuur gebaseerd op slavernij en kolonialisme. Don groeide op in een Curaçao dat werd beheerst door 3 machten, waarvan de leiders, de waarden en de normen van buiten Curaçao kwamen, te weten: het Nederlandse koloniale gezag, de Katholieke Kerk en Shell Curaçao N.V. Hij illustreert met concrete voorbeelden hoe die drie pilaren zich voortdurend inzetten om “het volk” dom te houden. Zo legt Don uit hoe in zijn jeugd de katholieke scholen hem hebben gediscrimineerd, aangezien hij geen wettig kind was.

Ook weidt hij uit over het feit dat men, routinematig, talentvolle jongeren uit het volk, die het potentieel vormden voor de ontwikkeling van de gemeenschap, alle kans ontzegde op een middelbare opleiding en ze in plaats daarvan, louter en alleen op basis van hun etniciteit, naar de ambachtsschool verwees. Bij de Shell, de belangrijkste en machtigste economische peiler die het eiland gedurende meer dan een halve eeuw heeft gekend, ontwierp en introduceerde de directie een rigoureuze sociale indeling, gebaseerd op ras, nationalitiet en etniciteit. Met vastberadenheid overwon Don Martina vele van voornoemde negatieve krachten en slaagde hij erin een uiterst succesvolle politieke loopbaan op te bouwen.

Zo bekleedde hij de functie van politiek leider van de Movimiento Antiya Nobo (MAN), de politieke partij die hij oprichtte, en was hij eerste minister van de Nederlandse Antillen. Het spreekt vanzelf dat, als gevolg van de koloniale werkelijkheid die onze gemeenschap kenmerkte, Dons principes inzake democratie voor allen hem ertoe hebben gebracht politieke initiatieven te nemen om het politieke beleid en de bestuurlijke structuren, die de menselijke waardigheid schonden en het bestaan van een sociale rechtvaardigheid in de weg stonden, weg te werken. Concrete voorbeelden hiervan zijn de opheffing van de verdeling in betalende en niet betalende scholen, hetgeen een denkwijze en een instrument was om minderwaardiger onderwijs te verschaffen aan het volk. Ook streed hij tegen de sociale onrechtvaardigheid, waarbij de rijksten (bijvoorbeeld Shell Curaçao N.V.) geen onroerendgoedbelasting betaalden; dientengevolge introduceerde Don Martina de zogenaamde “tankbelasting”, die in het eerste jaar al ruim ANG. 20 miljoen opbracht voor de Curaçaose gemeenschap.

Het politieke beleid van Don was steeds gericht op waardigheid en gelijke rechten voor eenieder. Logisch dat de gevestigde belangen hem hebben tegengewerkt en geprobeerd hebben hun sociaal en materieel bevoorrechte positie veilig te stellen. Bij meer dan een gelegenheid toonde Don dat hij in zijn strijd onder alle omstandigheden zijn verheven principes gestand doet. De inmiddels historische leus: “MAN LIMPI DEN GOBIÈRNU” (Schone handen in het bestuur) is een levende herinnering aan zijn morele opvattingen. Don Martina heeft verschillende kabinetten geleid en hij heeft bewezen dat het in een kleine politieke gemeenschap, gekenmerkt door de ruïnes van een corrupt koloniaal systeem, het mogelijk is persoonlijke, verheven principes hoog te houden. Zodoende is hij een role model geworden voor de huidige en toekomstige politici.

Deze publicatie kan beschouwd worden als een blijk van waardering en een dankbetuiging van velen uit onze gemeenschap die dank verschuldigd zijn aan deze grote persoonlijkheid, die zoveel persoonlijke offers heeft gebracht en moed heeft getoond in de strijd om het welzijn van zijn medemens.

Don Martina overleed op 21 december 2024 zie Wikipedia

 

 

Dit e-book bevat 277 pagina's